De circulariteitspoot onder het Europese staal- en metaalactieplan moet sterker, vindt Suzanne Kröger, Tweede Kamerlid voor GroenLinks-PvdA.

De vaste commissie voor Infrastructuur en Waterstaat wil met het demissionaire kabinet een schriftelijk overleg voeren over de wijziging van enkele besluiten die de afgifte- en meldplicht voor AEEA regelen.

Nu het kabinet met fiscale maatregelen de toekomst van afvalverwerkers en recyclingbedrijven in gevaar brengt, kan het wel eens heel belangrijk worden dat er een milieustaatssecretaris komt met diepe kennis en liefst enige affiniteit met de afvalsector. Wat dat betreft gloort er hoop.

Met een overweldigende meerderheid heeft de Franse senaat een wet aangenomen tegen zogenoemde ultra fast fashion. Of de wet een blauwdruk voor vergelijkbare regelgeving in Nederland kan zijn, valt nog te bezien.

De gemeente Zoetermeer neemt nog geen definitieve beslissingen over een nieuw afval- en grondstoffenbeleid. Het college wil eerst landelijke ontwikkelingen afwachten.

Welke partijen de nieuwe minister en staatsecretaris voor Infrastructuur en Waterstaat zullen leveren is bekend. Maar om wie het gaat, is nog afwachten.

Het kabinet verwacht veel positieve effecten van het maatregelenpakket voor groene groei dat het eind april aankondigde: meer investeringen in nascheiding en CO2-afvang, meer bronscheiding en recycling, en minder afvalverbranding. Maar de echte impact moet nog onderzocht worden.

In de gesprekken met AVR en AEB verkent het ministerie van Klimaat en Groene Groei of de projectportfolio's van beide bedrijven geschikt zijn om een maatwerktraject te starten.

Tot nu toe is 5,6 miljard euro van het SDE++-budget voor 2024 toegewezen. Daaronder zijn relatief veel projecten voor kleinschalige biomassavergisting.

Als het kabinet vasthoudt aan haar plannen om de beoogde opbrengst van de plasticheffing op te halen in de afval- en recyclingsector, volgen er na Prinsjesdag opnieuw poortacties bij afvalverwerkers, waarschuwt vakbond FNV.

Het niet toestaan van papieren bekers en bakjes met een plastic coating heeft diverse negatieve gevolgen voor de verpakkingsbranche.

Een brede groep aan EU-organisaties roept het Europees Parlement op om het uitstel van de stemming over de aangepaste EU-kaderrichtlijn Afvalstoffen terug te draaien, om te voorkomen dat de textielrecyclingsector instort.

De omvang van de afvalproblematiek en de omvang van de explosieproblematiek wordt onvoldoende in beeld geacht, terwijl dit wel nodig is om tot mogelijk aanvullend beleid voor lachgascilinders te komen, vindt een Kamermeerderheid.

De Tweede Kamer heeft de regering opgeroepen om het gebruik van staalslakken te staken, totdat alle onderzoeken hierover zijn afgerond.

De Tweede Kamer heeft moties aangenomen over de aanpak van ultra fast fasion en voor een beter statiegeldsysteem. Moties over de plasticheffing en -norm bleven op de plank liggen.

Nu staatssecretaris Chris Jansen en minister Barry Madlener de deur bij het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat definitief achter zich hebben dichtgetrokken, neemt minister Hermans hun portefeuilles over en dus ook het circulaire-economiedossier.

Wat onderneemt het kabinet om de transitie naar een circulaire economie te versnellen? En hoe denk het de ultra fast fashion-invasie te stoppen? Verantwoordelijk staatssecretaris Chris Jansen reageert in vermoedelijk zijn laatste brief aan de Tweede Kamer.

De transitie naar een circulaire economie vraagt om een sterkere verbinding tussen de concrete beleidsstappen die worden gezet en de systeemverandering die wordt beoogd. Daarbij dient het Ministerie van Infrastructuur een stevigere coördinerende rol op zich te nemen.

De plasticheffing zou zorgen voor een CO2-reductie van maximaal 0,15 Mton in 2030 binnen Nederland. Een aanscherping van de CO2-heffing voor afvalenergiecentrales leidt tot meer CO2-reductie, al is die laatstgenoemde inschatting onzeker.

De PVV stapt uit de coalitie en partijleider Geert Wilders wil alle PVV-bewindslieden terugtrekken uit het kabinet. Een eerste reactie uit de afvalsector leert dat niet iedereen daar rouwig om is.

De transitie naar de circulaire economie zat al in zwaar weer. Nu komt daar nog eens de geopolitieke onrust bovenop. De Europese Commissie wil daarom de Europese economie sterker maken en lijkt de voorwaarden die nodig zijn voor de circulaire transitie, te hebben afgezwakt. Gaat de circulaire economie er op deze manier komen?

Staatssecretaris Chris Jansen lijkt het aan Europa en de coalitie over te laten om de hete kolen van de circulaire economie uit het vuur te halen. Doortastende besluiten van hem laten in ieder geval nog even op zich wachten. 

Het nationale circulaire-economiedoel om in 2030 de helft minder mineralen, metalen en fossiele brandstoffen te gebruiken, lijkt vrijwel onhaalbaar. Niet alleen op milieu- en klimaatgebied is dat geen goede ontwikkeling, maar inmiddels ook op geopolitiek gebied. “Het is een crisis in slow motion.”

'Te vrijblijvend', 'geen gamechanger' en 'niet de basis voor een transitie naar een circulaire economie'. Brancheorganisaties reageren kritisch op het ontwerp Circulair Materialenplan. Aan het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat de schone taak om de ruim 160 zienswijzen te beoordelen en zijn nu al lijvige plan nog aan te passen. 

Sterke overheidsregie is nodig om financiering van circulaire bedrijven op gang te krijgen en te houden. Dat vertelden sprekers uit het bedrijfsleven, wetenschap en financiële instellingen bij een rondetafelgesprek met Tweede Kamerleden. De overheid moet keuzes maken, normeren en regels stellen. Ook klonk de roep om een fonds dat financiering van recyclingbedrijven op korte termijn makkelijker maakt.

Nederland heeft over vijf jaar 20 procent minder verbrandingscapaciteit dan nu in de nieuwe visie van de overheid. Voldoende om ons eigen afval te verbranden, en niet veel meer dan dat. De sector reageert uitermate verdeeld: van onthutst tot instemmend. De grote vraag is echter hoe de overheid die reductie gaat realiseren.

In de Tweede Kamer leven grote zorgen of het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat het bedrijfsleven wel voldoende betrekt bij en hoort over zijn circulaire-economiebeleid. Tegelijk wordt verwacht dat het ministerie vaart maakt in dossiers.

De Tweede Kamer nam eind oktober een motie aan die de regering oproept snel met een plan te komen om de invoering van zero-emissiezones uit te stellen tot 2029. Gemeenten die een dergelijke zone volgend jaar al willen invoeren, verschillende brancheorganisaties, maar ook afvalbedrijven die hebben geïnvesteerd in zero-emissievoertuigen, zijn not amused.  

Miljoenen en miljoenen euro's aan schade veroorzaken exploderende lachgascilinders sinds 2023 in de afvalketen. Maar ruim anderhalf jaar overleg tussen afvalsector en de Rijksoverheid over de kwestie heeft vooral één ding niet opgeleverd: geld. En dat doet pijn.

De kritiek van metaalrecyclers en afvalbedrijven op een verplichting om verstuivende stoffen inpandig op te slaan is aangekomen in Den Haag. Staatssecretaris Chris Jansen gaat er met brancheorganisaties over in gesprek. 

Op de begroting van het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat stijgt het budget voor de circulaire economie komend jaar, zo bleek op Prinsjesdag. Het is dan ook een 'beleidsprioriteit voor 2025'. Maar of de circulaire economie onderaan de streep écht geholpen is met alle nieuwe kabinetsplannen is maar zeer de vraag, afgaande op reacties uit de sector.

Bij de evaluatie van de afvalstoffenbelasting moet het Ministerie van Financiën twee beperkende voorwaarden voor toepassing van de zogenoemde in-/uitmethode kritisch tegen het licht houden, vindt Hans Spaermon. De al lang achterhaalde voorwaarden zitten volgens de fiscaal specialist vooral stortplaatsen in de weg bij hun rol in de circulaire economie. “Hopelijk schudt iemand in de Tweede Kamer het ministerie wakker.”

Vlak voor de inwerkingtreding besloot het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat afgelopen juni het van kracht worden van het gewijzigde Besluit melden een half jaar uit te stellen. Afval- en recyclingbedrijven hebben tot begin volgend jaar om zich voor te bereiden op de nieuwe situatie. Desondanks vrezen zij dat de wijzigingen de circulaire economie lam leggen. 

Pieter Walraven is managing partner Public Matters. Hij ziet het gebrek aan circulaire ambities in het hoofdlijnenakkoord van de nieuwe coalitie niet per se als iets negatiefs. Misschien heeft de circulaire economie wel baat bij een overheid die minder gericht is op handhaven en nieuwe regels, maar meer op samenwerken, versnellen en het bouwen van draagvlak. 

Het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat wil de uitgebreide producentenverantwoordelijkheid (UPV) beter inzetten om circulariteit te bevorderen en onderzoekt daarbij ook het nut van de algemeenverbindendverklaring. Naar verwachting duurt het tot 2027 voordat de UPV-systematiek wordt aangepast. Zo lang wil Fair Resource Foundation niet wachten. 

Brancheorganisaties uit de afvalsector zijn teleurgesteld dat er in het hoofdlijnenakkoord van PVV, VVD, NSC en BBB maar beperkt aandacht is voor onderwerpen die raken aan afvalbeheer en de circulaire economie. In de uitwerking van het akkoord kan een nieuw kabinet echter nog veel goed maken. 

Een missionaire Tweede Kamer in debat met een demissionaire staatssecretaris over de voortgang rond de circulaire economie. Dat verliep minder soepel dan sommigen wellicht hadden gehoopt. Perikelen rond het Afvalfonds Verpakkingen (nu: Verpact) en niet geïnd statiegeld hielden de gemoederen vooral bezig.

Met de herziening van de Europese verordening overbrenging afvalstoffen willen Europese beleidsmakers zorgen dat recyclebare afvalstromen milieuverantwoord worden verwerkt. De aanpassingen leiden tot wisselende reacties bij recyclers. “Als de export van oud papier en karton stopt, verliest deze stroom zijn waarde en belandt het in een verbrandingsoven.”

Veel hangt nog af van de kabinetsformatie, maar de Tweede Kamer wordt er de komende regeringsperiode niet groener op.

Een aanzienlijk deel van de Tweede Kamerleden die deze kabinetsperiode het woord voerden over circulaire economie en afval, lijkt na de verkiezingen niet terug te keren in de Kamer.